اوکراین؛ جنگی که از هیچ زاویه‌ای به نفع ایران نیست
تاریخ انتشار: ۱۱ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۴۱۷۸۲
حمله روسیه به اوکراین که در ابتدا تصور می‌شد حمله‌ای برق آسا و دارای دستاوردهای سریع و ملموس باشد، تاکنون یکسال به درازا کشیده است و البته با موضع گیری های اخیر برخی کشورهای اروپایی که در کنفرانس امنیتی مونیخ تأکید کردند خود را برای یک جنگ بلند مدت آماده کرده‌اند، پایان مشخصی هم برای آن قابل تصور نیست.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
البته اتخاذ چنین رویکردی، با توجه به تبعات اقتصادی و سیاسی جنگ اوکراین اندکی قابل تأمل است؛ روسیه و اوکراین تأمین کننده حدود ۳۰درصد گندم و غلات جهان هستند و روسیه در پنج سال اخیر بزرگترین صادرکننده غلات در جهان بوده است.از سوی دیگر روسیه در صادرات نفت و گاز جایگاه ویژه‌ای دارد. صادرات روزانه نفت روسیه حدود ۵ میلیون بشکه اعلام شده که تا پیش از جنگ اوکراین، نیمی از آن روانه کشورهای اروپایی می شد. از سوی دیگر روسیهحدود ۴۰ درصد گاز مورد نیاز اروپا را نیز تامین می‌کرد. بنابراین جایگاه ویژه روسیه در چرخه تأمین کالاهای استراتژیک سبب می شود نتایج حمله این کشور به اوکراین به دو طرف جنگمحدود نشود و تبعات جدی منطقه ای و بین المللی نیز به دنبال داشته باشد.
هر چند تبعات اقتصادی این جنگ می تواند به نارضایتی های داخلی و تحولات سیاسی در کشورهای اروپایی دامن بزند، اما دولتمردان اروپایی تلاش کرده اند از طریق پیدا کردن منابع انرژی جایگزین، افزایش حمایت‌های دولتی از اقشار آسیب پذیر و تعریف برخی سیاست‌های ریاضت اقتصادی در سیستم داخلی، تاب آوری کشورهایشان را در برابر این جنگ و تحریم‌های متقابل روسیه افزایش دهند، اما نه تنها در برابر این کشور کوتاه نیایند، بلکه با افزایش حمایت نظامی از اوکراین، به ایستادگی در مقابل آن بپردازند. اما چرا؟ دلیل این سرسختی پرهزینه چیست؟
پاسخ این سؤال شاید در گفت و گوی امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسهبا روزنامه فرانسوی «لو ژورنال دو دیمانش» بعد از حضور در کنفرانس امنیتی مونیخ ۲۰۲۳، نهفته باشد. وی در این مصاحبه گفت: «روسیه باید شکست بخورد، اما نباید نابود شود». چنین اظهاراتی نشان می دهد اروپا هنوز خاطره جنگ‌های جهانی را از یاد نبرده و می کوشد از درس‌هایی که این دو جنگ خانمانسوز داشتند، بیاموزد و اشتباهاتش را تکرار نکند.کشورهای اروپایی در مقطع کنونی به روسیه به چشم آلمان گستاخ سال ۱۹۱۴ می نگرند؛ کشور متجاوزی که نمی توان و نباید در برابر توسعه طلبی‌های سرزمینی آن سکوت کرد و البته نباید همچون آلمان سال ۱۹۱۹، با توافقات تحقیر آمیز درهم کوبیده شود، بلکه لازم است مثل آلمان ۱۹۴۵، شکست و گوشمالی داده شود و سپس عادی سازی روابط و مناسبات اقتصادی با آن از سر گرفته شود.
در آنسوی آتلانتیک اما نگرش و استراتژی امنیت ملی آمریکا که توسط دولت بایدن ارائه شده تا حدودی متفاوت است. در قالب این استراتژی، روسیه و چین دو قدرت اصلی هستند که هژمونی آمریکا را به چالش می کشند و از این رو مهار آنها، اولویت اساسی آمریکا در عرصه سیاست خارجی است. از این رو می توان گفت منافع ایالات متحده حکم می کند که رقبای اصلی خود را درگیر جنگ های فرسایشی کند و قدرت و اعتبار جهانی آنها را تا حد ممکن کاهش دهد. از این رو درگیر شدن روسیه در جنگ با اوکراینو تداوم این جنگ تا مرز تضعیف کامل روسیه، دقیقاً در راستای اهداف و منافع آمریکا است و از این رو مقامات این کشور می‌کوشند از طریق مکانیسم‌هایی همچون تحریک مقامات اوکراین به ایستادگی در برابر روسیه، تشویق کشورهای اروپایی به ادامه حمایت نظامی از اوکراین و به راه اندازی جنگ رسانه ای علیه روسیه اهداف و منافع خود را در این جنگ پیش ببرند.
بر این اساس به نظر می‌رسد کشورهای اروپایی و آمریکا با وجود تفاوت دغدغه‌هایشان پیرامون جنگ اوکراین، در یک مسأله اتفاق نظر دارند؛ اینکهلازم است جنگ اوکراین تا زمان تضعیف کامل روسیه تداوم یابد و از این رو پایان سریع جنگ اوکراین جزو اولویت‌های راهبردی هیچ یک از آنها قرار ندارد. در چنین شرایطی، چنانکه مقامات کرملین نتوانند با درایت، خود را از این صحنه بازی خطرناک، بیرون بکشند، در سال جدید میلادی نیز شاهد پایان جنگ نخواهیم بود.
اما نکته مهم دیگر در رابطه با جنگ اوکراین، موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال این جنگ و تأثیرات آن بر کشورمان است. در رابطه با مورد نخست باید گفت هر چند موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران بی طرفی و تأکید بر گفت و گوی طرفین و پایان سریع جنگ بوده است، اما قضیه فروش پهبادهای ایرانی به روسیه، همراستا با تحولات و ناآرامی‌های داخلی کشور در چند ماه اخیر، قدرت‌های اروپایی و آمریکا را مجاب به اعمال سخت‌گیری های بیشتر بر کشورمان ساخته و یک هجمه تبلیغاتی و سیاسی گسترده را علیه ایران شکل داده است؛ در نتیجه جنگ اوکراین به یک عامل منفی و آسیب زا در عرصه سیاست خارجی ایران تبدیل شده است.
از سوی دیگر، یکی از جدی ترین تبعات سیاسی- اقتصادی این جنگ برای ایران، در حاشیه قرار گرفتن برجام و کند شدن تلاش‌ها برای به سرانجام رسیدن این توافق بین المللی بوده است؛ به ویژه که نفع روسیه نیز در این است که در جریان جنگ و افزایش تحریم‌های بین المللی علیه این کشور، مشکلات ایران با جامعه جهانی و تحریم‌های اقتصادی برطرف نشود و ایران به بازار تأمین کنندگان انرژی جهان باز نگردد. این مسأله البته تنها جنبه سیاسی ندارد و به واسطه تداوم تحریم‌ها و فشار بر اقتصاد و معیشت مردمایران، دارای آثار عمیق اقتصادی و امنیتی نیز هست.کاهش صادراتمواد غذایی به ویژه گندم، دانه‌های روغنی و خوراک دام و طیور، از سوی روسیه و اوکراین نیز به بحران گرانی مواد غذایی و کاهش قدرت خرید مردم در عرصه منطقه ای دامن زده است و تأثیرات آن در بازار ایران نیز به وضوح مشاهده می شود.
بر این اساس به نظر می رسد بر خلاف کشورهای اروپایی و آمریکا، منافع جمهوری اسلامی ایران در پایان جنگ اوکراین و خروج آبرومندانه روسیه از این مهلکه است. در این راستا، در شرایط کنونی که جمهوری اسلامی ایران به دلیل مشکلات داخلی و بین المللی، بصورت مستقل از امکان میانجیگری برای پایان دادن به این جنگ برخوردار نیست، می تواند با جلب نظر مقامات کرملین و در همراهی با چین و بلاروس ائتلافی برای پایان دادن به جنگ اوکراین تشکیل دهد و کشورهای اروپایی و آمریکا را از تلاش برای تداوم این جنگ بازدارد.
اتخاذ رویکرد محتاطانه در روابط نظامی با روسیه و پرهیز از تحریک اوکراین و کشورهای اروپایی در جنگی که از هیچ زاویه ای به نفع ایران نیست، از دیگر سیاست‌هایی است که دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران باید در هماهنگی با سایر نهادهای فعال در عرصه سیاست خارجی به دنبال آنباشد و کشور را از قرار گرفتن در معرض فشارها و تحریم‌های گسترده تر و به محاق رفتن بیشتر برجام حفظ کند.
*استاد دانشگاه
۳۱۱۳۱۱
کد خبر 1738151منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: محمد مهدی مظاهری حمله روسیه به اوکراین اروپایی و آمریکا جمهوری اسلامی ایران کشورهای اروپایی جنگ اوکراین بین المللی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۴۱۷۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مجارستان: آمریکا می‌خواهد اروپای مرکزی خط مقدم جنگ سرد با روسیه باشد
بوداپست اظهارات غرب درباره وقوع جنگ در اروپا را نشان دهنده مقاصد واقعی این بلوک قدرت دانست و گفت آمریکا در مناقشه اوکراین منافع شخصی دارد.
به گزارش ایسنا ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان گفت اظهارات رهبران اتحادیه اروپا درباره جنگ در اروپا نشان‌دهنده مقاصد واقعی آنان است، اما آنها دارند با آتش‌بازی می‌کنند.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا اخیراً گفت مسئله وقوع جنگی دیگر در اروپا دیگر غیر ممکن نیست. وزیر خارجه لهستان نیز پیشتر گفت جنگ اوکراین هیچ راهکار دیپلماتیکی نداشته و تنها راه پایان بخشیدن به آن مناقشه نظامی است.
نخست‌وزیر مجارستان در واکنش به این اظهارات گفت: «این‌ها نشان‌دهنده مقاصد سیاسی حقیقی هستند. اروپا در حال حاضر دارد با آتش بازی می‌کند. ما روی مرز جنگ و صلح حرکت می‌کنیم.»
«بالَژ اوربان» مشاور نخست‌وزیر مجارستان در امور سیاسی پیشتر در گفتگویی با «تاکر کارلسون» شخصیت رسانه‌ای شناخته شده آمریکا گفت واشنگتن در مناقشه روسیه و اوکراین به دنبال کسب منافع شخصی است و به همین دلیل است که نمی‌گذارد این جنگ به پایان برسد.
او در روز پنجشنبه در پاسخ به این پرسش که چرا وزیر خارجه آمریکا تا این حد به جنگ جهانی سوم اصرار دارد، گفت: «زیرا چند مزیت تاکتیکی وجود دارد از جمله تضعیف روسیه که همیشه اولویت آمریکا بوده و متوقف کردن همکاری روسیه و آلمان در حوزه انرژی که این هم یکی دیگر از اولویت‌های آمریکا بوده است.»
این مقام مجارستانی در ادامه گفت انگیزه‌های آمریکا برای ادامه جنگ اوکراین در نهایت اروپا که یک قدرت اقتصادی بزرگ است را از منظر استراتژیک تخریب می‌کند.
مشاور اوربان همچنین گفت خواص لیبرال در آمریکا می‌خواهند اروپای مرکزی را به نوک پیکان در جنگ جدید سرد علیه روسیه بدل کنند.
او گفت آمریکا از اروپای مرکزی می‌خواهد با دریافت اندکی حمایت تسلیحاتی و مالی نقش خط مقدم در جنگ سرد با روسیه را ایفا کند؛ خواسته‌ای که اجابتش برای مجارستان مقدور یست چرا که این کشور می‌خواهد کشوری مستقل و دارای حق حاکمیت قدرتمند باشد.
بالژ اوربان همچنین با بیان اینکه نخبگان سیاسی در آمریکا و اروپا شباهت‌های فکری بسیاری داشته و با هم در ارتباط هستند گفت امیدوار است دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری امسال به قدرت رسیده و این ارتباط را از بین ببرد.
او گفت: فکر می‌کنم بهترین اتفاقی که در حال حاضر می‌تواند برای اروپا بیفتد این است که دونالد ترامپ در انتخابات پیروز شود.
انتهای پیام
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان